Niemand vindt het leuk om na te denken over het einde van zijn of haar leven, maar het is wel belangrijk om te zorgen dat je nu alles al goed regelt. Veel mensen zijn niet zo bezig met wat er met hun financiën gebeurt als ze komen te overlijden, maar als je geen actie onderneemt, kan dat later wel eens heel vervelend zijn voor je nabestaanden. Zorg dus dat je weet wat er gebeurt met je financiën als je komt te overijden en breng nu alvast orde op zaken, zodat jouw nabestaanden goed achterblijven later.

Wat gebeurt er met je geld(zaken) als je komt te overlijden?

Als iemand overlijdt, moet dat uiteraard bij diverse instanties gemeld worden, waaronder bij de bank. Vanaf dat moment blokkeert de bank de toegang tot alle bankzaken van de overledene. Online bankieren en betaalpassen worden dan geblokkeerd en bankrekeningen worden bevroren. Gezamenlijke spaarrekeningen blijven wel open en beschikbaar en er kan nog wel geld gestort worden op een rekening van iemand die overleden is.

Vervolgens zal de bank om diverse bewijsstukken vragen. Zo willen ze graag een verklaring van erfrecht, een verklaring van executele, een uittreksel uit het Centraal Testamenten Register of een vrijwaring zien.

Met deze documenten wordt namelijk aangetoond wie er na het overlijden bevoegd is om te handelen en wie waar recht op heeft. Welke documenten precies nodig zijn is afhankelijk van de situatie en hoe de overledene zijn of haar zaken geregeld heeft. Was er een testament? Zijn er kinderen? Is er nog een hypotheek? Dit zijn allemaal zaken die hierbij meespelen.

Hoe zorg je ervoor dat jouw partner of kinderen namens jou kunnen handelen?

Als je zeker wil weten dat jouw partner of kinderen namens jou kunnen handelen als je overleden (of ernstig ziek) bent, is het belangrijk om op tijd dingen vast te leggen. Je kunt bijvoorbeeld een levenstestament of testament op laten stellen bij de notaris, waarin jij personen aanwijst (volmacht geeft) om namens jou te mogen handelen.

In een levenstestament leg je vast wie namens jou welke handelingen mag verrichten als je nog niet overleden bent. Dit is heel handig als mensen ernstig ziek zijn, of zelf niet meer in staat zijn om te handelen. De aangewezen persoon is dan bevoegd om te handelen over bankzaken, maar bijvoorbeeld ook om een woning te verkopen als de desbetreffende persoon in een verzorgingstehuis terecht komt en niet meer terug zal keren naar zijn of haar woning.

In een testament wordt juist vastgelegd wie waarover mag beschikken en welke handelingen mag verrichten na het overlijden. Wil je daar dus zelf iets over te zeggen hebben, dan is het belangrijk om dit op tijd vast te leggen.

Een testament of levenstestament stel je op via de notaris. Het is niet alleen belangrijk om dit al op tijd in je leven je te doen, je weet immers nooit wat er kan gebeuren, maar het is ook belangrijk om regelmatig nog eens door dit soort documenten te lopen en te kijken of alles nog steeds passend en naar wens is. Hopelijk heb je nog heel lang de tijd voordat zo’n document nodig is, maar in die tijd kan er natuurlijk van alles gebeuren. Onderlinge verhoudingen kunnen veranderen en er is natuurlijk ook altijd een risico dat een van de door jou aangewezen personen tussentijds zelf komt te overlijden. Daarom is het belangrijk om regelmatig, laten we zeggen elke 5 jaar, je testament of levenstestament opnieuw door te nemen en waar nodig aan te passen.

De erfenis regelen

Alles wat je achterlaat aan spullen en geld na je overlijden is je erfenis. Het liefst wil je natuurlijk dat waardevolle spullen, geld en een huis terechtkomen bij de personen van wie jij vindt dat ze er recht op hebben, zoals je kinderen of partner bijvoorbeeld. Als je niets hebt geregeld, wordt aan de hand van de wet bepaalt wie jouw erfgenamen zijn.

Als je getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt, is je partner automatisch je erfgenaam. En als je kinderen hebt, zij ook. Elk kind heeft recht op zijn legitieme portie van jouw erfenis. Dit wordt ook wel het kindsdeel genoemd. Dit kindsdeel wordt past toegekend aan de kinderen als de langstlevende partner ook overleden is.  

Wil je dat je erfenis anders verdeeld wordt? Heb je bijvoorbeeld stiefkinderen of neefjes en nichtjes aan wie je ook wat na zou willen laten? Of wil je je geld of een deel daarvan nalaten aan een goed doel? Dan moet je een testament opstellen. In een testament wordt precies vastgelegd wie wat erft na jouw overlijden.

Wat gebeurt er met schulden na het overlijden?

Een erfenis hoeft natuurlijk niet altijd positief te zijn. Het kan ook zijn dat jij of iemand in jouw omgeving juist schulden nalaat na zijn of haar overlijden. Een erfenis bestaat zowel uit bezittingen als uit schulden en zal moeten worden aanvaard bij de notaris. Als iemand een erfenis eenmaal aanvaard heeft, komen zowel de bezittingen als schulden voor zijn of haar rekening.

Niet iedereen zit natuurlijk te wachten op de schulden van iemand anders. Sterker nog, daar zit helemaal niemand op te wachten. Toch weet je vaak niet zeker of iemand wel of geen schulden had. Het is natuurlijk het beste om hierover open te communiceren met je geliefden en nabestaanden, zodat zij weten wat ze kunnen verwachten. Maar wat als er toch twijfel is?

Beneficiair aanvaarden

Een erfenis kan ook ‘beneficiair aanvaard’ worden. Dit houdt in dat een erfenis onder voorbehoud wordt geaccepteerd. Een erfenis kan dan dus aanvaard worden onder het voorbehoud dat de bezittingen meer waard zijn dan de schulden. Dus bijvoorbeeld als blijkt dat een eigen woning niet genoeg opbrengt om de hypotheek en eventuele andere schulden af te lossen, dan mag je de erfenis alsnog verwerpen.

Pensioen na overlijden

Als je een partner en/of kinderen hebt, kunnen zij recht hebben op nabestaandenpensioen als jij komt te overlijden. Nabestaandenpensioen bestaat uit partnerpensioen en wezenpensioen. Jouw partner en kinderen moeten dan echter wel bekend zijn bij je pensioenverstrekker. Om te weten of jouw partner en kinderen recht hebben op nabestaandenpensioen als je komt te overlijden, kun je contact opnemen met je pensioenverstrekker.