Sharona is 26 en woont en werkt momenteel in Dubai. Hiervoor heeft ze in diverse andere landen gewoond en gewerkt, waaronder ook Polen en Portugal. Daarnaast is ze dol op reizen en had ze op haar 20e al zo’n 60-70 landen bezocht. Als student boekte ze de goedkoopste vlucht die ze kon vinden naar een bestemming waar ze nog nooit geweest was, belandde in Kirgizië en liftte vervolgens terug naar Nederland, om co2 én kosten te besparen.
Door haar mindset en de keuzes die ze tot nu toe heeft gemaakt kan ze maandelijks 85% van haar inkomen sparen/investeren en zou ze in theorie binnen 3 jaar (!) FIRE kunnen zijn. Weet je niet wat FIRE inhoudt? Lees dan even dit artikel.
Een vraag die in de eerdere seizoenen in iedere aflevering terugkwam, gooien we er weer eens in: welk cijfer geef jij je eigen financiële situatie tussen de 1-10?
“Ik geeft mijn financiële situatie een 8 omdat ik relatief veel spaar, regelmatig investeer, ervoor zorg dat mijn investeringen goed zijn en dat ik nu een goede financiële situatie heb, maar ook zorg dat ik dit kan behouden voor de toekomst.”
Als student besloot je de goedkoopste vlucht te pakken die je kon vinden naar een land waar je nog niet was geweest, en belandde in Kirgizië. Hoe was dat?
“Ik had al veel gereisd, vond het leuk om naar een ander land te gaan maar studeerde wel nog. Dus heel veel had ik niet te besteden, maar ik wilde wel graag iets nieuws zien. Dus vandaar dat ik dacht: we zien het wel. Ik wist niet wat me te wachten stond en had van te voren even snel het weer en de hoofdstad opgezocht. Ik had me niet gerealiseerd dat er in Kirgizië veel bergen waren en het best nog wel koud was. Op een gegeven moment stond ik dus op sandalen in de sneeuw. Maar het was zeker een mooi land, zeker voor mensen die van hiken houden.
Vervolgens ben ik vanaf daar naar NL gaan liften, door Uzbekistan, Armenië, Turkije, Noorden van Irak, Griekenland, en de hele weg over land afgelegd. Ook om Co2 en kosten te besparen en heel wat van de wereld te zien.”
Je hebt ook veel in het buitenland gewerkt. Kun je daar meer over vertellen?
“Ik reis dus heel graag, maar moet ook werken. Dus ik vind het altijd leuk om beide te combineren. Op vakantie naar New Zeeland vanuit Nederland is ver en duur, maar als je in Sydney woont is het ineens om de hoek. Dus het grote voordeel dat ik altijd zag van in het buitenland wonen, is dat je werk een hele andere omgeving is dan je gewend bent, je vrienden anders zijn en je dagelijks leven er anders uitziet. Maar dit geld ook voor de reizen die je vanaf daar kunt maken.
In Sydney kwam ik bijvoorbeeld regelmatig de CEO van het bedrijf waar ik voor werkte tegen in de lift, en hij vertelde me dat hij net klaar was met surfen. In Nederland hoor je dat niet dagelijks, dus ik vond het altijd wel heel waardevol om in verschillende landen te zijn. Ik ben dan ook heel blij om momenteel in Dubai te wonen en daar werkzaam te zijn.”
Dus je ziet eigenlijk een totaalplaatje: zowel in het buitenland werken, reizen, voordelen genieten (goedkoper leven) en je verdient er ook nog eens meer; dus je past eigenlijk ook geo-arbitrage* toe. Zie ik dat zo goed?
“Klopt – in eerste instantie was dat niet per se een overweging. Ik heb bijvoorbeeld in Polen gewoond en ook in Portugal, en daar verdiende ik minder dan in Nederland. Ik ging er bewust naartoe omdat ik het interessante landen vond. Destijds waren het ook banen van een paar maanden vaak, tussen studies in.
Nu heb ik er bewust voor gekozen om naar Dubai te verhuizen omdat ik het Midden-Oosten een interessante regio vind en omdat ik het werk wat ik hier kan doen super interessant vindt, vooral in mijn vakgebied, digitalisering. Maar toen ik hier eenmaal woonde en me realiseerde dat ik geen belasting hoefde te betalen besefte ik me wel dat dit een hele grote invloed heeft op onderwerpen zoals wanneer je FIRE kunt zijn. Ik ben heel blij dat ik hier nu ben, omdat ik bewust voor dit land heb gekozen omdat ik het interessant vind, maar het dus ook heel fijn vindt dat het bepaalde voordelen heeft waardoor ik meer verdien, maar ook minder kosten maak. Dit is dus zeker een voordeel, maar in eerste instantie niet de reden om het te doen.”
*Geo-arbitrage = geografische spreiding en daarmee profiteren van de (financiële) voordelen van andere landen.
Jouw spaarpercentage in 2022 was maar liefst 85%. Dit betekent dat je binnen 2 maanden, 1 jaar levensonderhoud hebt verdiend – volgens jouw berekeningen ben je binnen 3 jaar FIRE. Kun je hier meer over vertellen?
“Dit heeft er mee te maken dat ik al wel gespaard heb, tijdens mijn studie ook. Dus ondanks dat ik toen niet investeerde, spaarde ik wel. Nu ben ik 2 jaar fulltime aan het werk, en tevens verwacht ik – niet in mijn berekening meegenomen overigens in verband met een stukje onzekerheid – dat de kans dat ik mijn salaris verder zal verhogen relatief groot is. Enerzijds omdat de kans op promotie hoog is, maar ook omdat ik eventueel naar Saoedi-Arabië zou willen verhuizen waar het salaris hoger ligt.
Dus eerder FIRE zijn dan over 3 jaar zou ook nog eventueel kunnen, maar ik neem nog wel een marge mee om te zorgen dat er wel echt genoeg is om de rest van mijn leven van rond te komen.”
Binnen hoeveel jaar ben ik FIRE met een bepaald spaarpercentage?
Het is relatief makkelijk om op basis van je spaarpercentage te berekenen in hoeveel jaar je (theoretisch gezien) FIRE bent. DIt kun je bijvoorbeeld doen door te kijken hoe lang je moet werken om 1 jaar in je levensonderhoud te voorzien. Dit kun je bijvoorbeeld doen met behulp van de volgende rekensom:
(1 -/- je spaarpercentage) / spaarpercentage.
In het geval van Sharona is dit dus:
(1 -/- 0,85) / 0,85 = 0,176 jaar. Als je dit vermenigvuldigt met 365 dagen, betekent dit dat zij iets meer dan 64 dagen, dus ongeveer 2 maanden, moet werken om 1 jaar levensonderhoud te kunnen bekostigen.
Een andere manier om dit in te schatten is met behulp van deze tabel van Mr. Money Mustache, die je laat zien hoeveel jaar je nog moet werken tot aan een vroegpensioen bij verschillende spaarpercentages.
Dit heeft natuurlijk alles met keuzes te maken: natuurlijk heb je een hoog inkomen, maar je houdt ook je lasten heel erg laag. Dus er vindt eigenlijk geen lifestyle inflatie plaats.
“Klopt. Het mooie aan wat ik doe, vind ik dat het voor eigenlijk iedereen wel mogelijk is. Als jij een goede studie hebt gedaan, en bijvoorbeeld bereid bent om naar het midden-oosten te verhuizen en daar een baan te vinden zou jij dit ook kunnen. Ik heb niet op het juiste moment in Bitcoin geïnvesteerd en ben daarmee rijk geworden. Nee, ik ben ook gewoon iemand die maandelijks een salaris verdient, spaart en investeert en die in die zin niet veel anders doet dan mensen in Nederland. Het enige verschil is dat ik een hoger salaris heb en lage lasten.
Ik probeer altijd – ook als ik uitga – te kijken naar wat ik echt leuk vind en waar ik energie van krijg. Bijvoorbeeld uit eten gaan is relatief duur, en wakeboarden ook. Ik realiseerde me op een gegeven moment dat als ik een uur ga wakeboarden, ik dat super cool vind en echt een nieuwe ervaring meemaak, die ik niet zo snel heb als ik ga uiteten.
Maar, ik vind het wel leuk om met vrienden af te spreken. Dan ga ik bijvoorbeeld liever op het strand picknicken. Een mooie omgeving, lekker zwemmen, eten en bijpraten, maar zonder formele setting en het kostenplaatje wat er aan uit eten hangt. Ik probeer daar dus altijd heel bewust over na te denken en ook op terug te kijken voor bijvoorbeeld de afgelopen week: waar heb ik allemaal geld aan uitgegeven en wat heeft me echt energie gegeven, en heeft echt waarde toegevoegd? En wat zijn kosten waarvan je denkt hmm ik heb ze wel gemaakt maar het heeft voor mij eigenlijk niet de waarde toegevoegd die ik ervoor heb betaald.”
Op dit moment investeer je 60% in ETF, 30% in cash en 10% in overige. Kun je vertellen waarom je hebt gekozen voor deze verdeling van je investeringen?
“We leven in een onzekere tijd. Persoonlijk denk ik dat het juist nu heel belangrijk is om een relatief hoog cash percentage te hebben zodat je er gebruik van kunt maken, mocht zich een mooie kans aandienen. Om een voorbeeld te geven, ik overweeg vaak om bijv. een woning te kopen en momenteel heb ik het gevoel dat het niet de juiste tijd is om dat te doen, maar wil wel de mogelijkheid hebben om te kopen op het moment dat ik het gevoel heb dat het tijd is. Dus daarom 30% cash.
Ik investeer veel in ETF’s omdat deze veel spreiding hebben van zichzelf en dat dit belangrijk is, zeker als je naar een langere periode kijkt. Ik geloof erg in ‘Staying the course’ en concepten waarin ze zeggen ‘time in the market beats timing the market‘, dus het gaat echt over de periode dat je geïnvesteerd hebt en blijft.
Voor diversificatie vind ik het belangrijk om verschillende dingen te hebben zoals goud en crypto, dus vandaar dat ik daar ook 10% per maand in investeer.”
Als je investeert in ETF’s, wat voor type ETF koop je dan?
“Ik koop vooral VWRA en S&P 500, dus echt de global ETF’s. Reden voor beide is dat er best een groot verschil in kosten is. In S&P500 zitten veel bedrijven die gevestigd zijn in de VS, maar is niet zo goed gespreid als VWRA, dus daarom kies ik toch voor allebei. En herbeleggingsdividend vind ik ook belangrijk. Ik leef niet van het dividend dat ik verkrijg, dus zou ik het herinvesteren. Daar kunnen weer kosten aan verbonden zijn. Dus zorg ik dat ik beleg in ETF’s die het uitgekeerde dividend ook weer herbeleggen en ik de kosten niet hoef te maken om dat zelf te doen.”
Je bent ook bezig met passief inkomen. Waarom en hoe overweeg je dat op te zetten?
“Diversificatie vind ik erg belangrijk, zowel binnen mijn investeringsportfolio als in mijn inkomstenstromen. Op dit moment heb ik een relatief hoog salaris, maar je weet natuurlijk nooit of dat ook in de toekomst zo gaat blijven. Om passief inkomen te genereren moet je eerst een investering doen en ik vind het erg leuk om de kennis die ik heb ook te delen, dus bijvoorbeeld op het gebied van onderwerpen als digitalisering en Metaverse, maar ook het financiële stuk en de impact van digitalisering op financiën.
Momenteel deel ik nog vooral op LinkedIn, maar het lijkt me leuk om dat ook nog meer te doen. Juist ook zelf kennis vergroten om kennis te delen. Hopelijk kan ik daar in de toekomst ook wat geld mee te verdienen, bijvoorbeeld via YouTube of een podcast. LinkedIn gebruik ik nu voornamelijk om een following op te bouwen.”
Hoe zie je je toekomst voor je? Wat ga je doen als je FIRE bent?
“Voor mij is het interessante aan FIRE vooral het financieel onafhankelijk zijn. Ik weet dan ook niet of ik per se echt met pensioen zou gaan. Ik heb niet alleen het geluk dat ik veel verdien, maar dat ik ook echt super blij ben met de baan die ik heb en het werk dat ik doe. Ik heb het gevoel dat ik veel bedrijven help en daar impact mee maakt die een toevoeging biedt aan mijn leven.
Flexibiliteit hebben is vooral fijn. Wat ik wel graag nog meer zou doen is reizen, en ik denk dat er ook zeker een periode zal zijn waarin ik samen met mijn partner de wereld over reis. Dat is helaas nu nog niet zo makkelijk met een vaste kantoorbaan, maar misschien wordt dat in de toekomst wat makkelijker.
Ik vind het vooral belangrijk om ook nu gelukkig en blij te zijn. FIRE is dus iets waar ik blij mee ben, maar is niet per se mijn doel. Nu is het voor mij van belang om veel te leren en continu mezelf te verbeteren, zowel op professioneel als persoonlijk vlak, en dan zien we wel hoe de toekomst eruit gaat zien.”
Wil je Sharona haar hele verhaal luisteren? Dan vind je hier de podcast.
